SON 30 YILIN EN BÜYÜK GELİŞMESİ
Meme kanseri tarama, takip ve teşhis konusunda üretilmiş son 30 yılın en büyük gelişmesi umut vadediyor. Yeni sistem mamografi, kalıtımsal test ve check up’ların birleşiminden oluşuyor ve yanlış teşhis sorununu ortadan kaldırıyor. İngiltere Ulusal Sağlık Durumu Sistemi (NHS) doktorları göre başlatılan yeni sistemde, 40 yaş ve üzeri kadınlar mamografi ve kalıtımsal testlerle meme kanseri tehlike puanını öğrenebilecek. Bu Nedenle vakaların gözden kaçırılması ve yanlış teşhislerin önüne geçilebilmesi hedefleniyor.
İngiltere’de meme kanseri taramaları hali hazırda 50 ila 70 yaş aralığındaki tüm kadınlara yapılıyor. Yeni gerçekte başarı elde edilmesi durumunda kadınlar artık birincil mamografilerini şimdikinden 10 sene önce yani 40 yaşında yaptırabilecek ve bu mamografiler kalıtımsal testlerle de desteklenerek meme kanseri riski taşıyan kadınlar ve doktorları fazla daha önce bu riskle ilgili önlem alabilecek.
Üstelik bu yeni uygulamada tek bir tarama yerine çoğu test bir arada yürütülerek kişisel bir risk puanı belirlenerek bir sonraki tarama tarihi de zorunlu görüldüğünde yapılacak. Böylece hatalı teşhisin ve gözden kaçan vakaların önüne geçilerek milyonlarca kadının hayatı kurtarılacak.
Aralıksız denemelerde her beş kadından birinde görülen düşük riskte kişilere sonraki dört sene boyunca yeni bir taramaya ihtiyaçları olmadığı söyleniyor. Bunun yanında riski yüksek bulunan kadınlar daha sık taramaya çağırılıyor.
Böylelikle de kadınların kendi kendilerini muayene ederken buldukları yumrular/kitleler bile görülmeden ve az önce çare için tatmin edici vakit varken kanseri ya da yüksek kanser riskini görebilmek ve hemen zorunlu adımları atmak olası olacak.
YANLIŞ NETICE VEREBİLİYOR
Ancak meme kanseri taramasında kullanılan ve bir değişiklik röntgen olan mamografi tek başına kullanıldığında her 100 kadından üçünde hatalı netice veriyor ve kanser taramasının sonucu negatif olsa da artı görünüyor; bu durum da kadınların yersiz olarak endişelenmesine neden oluyor. Üstelik meme dokusunun yaşla birlikte değişimi, yağ-adale ve meme dokularının farklılaşması mamogramlardan alınan sonuçları etkiliyor.
Genç kadınların meme dokusunda daha eksik görülen yağ dokusu mamografide ortaya meydana çıkan görüntüde kanserli doku gibi görülebiliyor bu da hatalı teşhislere yol açabiliyor. Dahası bu hatalı yüzünden yağ dokusu eksik memelerde oluşan kanserlerin yüzde 40’ı bu sebepten gözden kaçabiliyor.
Öte Taraftan bu taramalar oldukça küçük ve erken safhadaki tümörleri tespit ediyor fakat bunların büyük çoğunluğu hiçbir vakit büyümüyor ve fena huylu tümörlere yani kansere dönüşmüyor. Bunları ayırabilmek ve tedaviye gereksinim olup olmadığına karar verebilmek de doktorlar açısından epeyce mecburi. Çünkü bazı durumlarda kanser riski nedeniyle hastalara düşüncesiz radyoterapi, kemoterapi ya da diğer ilaçlı tedaviler uygulanabiliyor. Ve bunların etkileri de kadınlar için epeyce yıkıcı oluyor.
Cambridge Üniversitesi’nden radyoloji Profesörü Fiona Gilbert bazı kadınların bu yüzden kendilerine hiç zarar vermeyecek tümörler yüzünden kanserli olarak damgalandığını aktarıyor.
Bu yeni ve çığır açacak uygulamanın sürekli denemelerinde 10 bin kadın yer alıyor. Bunların yarısına standart 3 yılda 1 mamografi uygulanıyor. Diğer yarısına da mamografiyle birlikte meme yoğunluğu ölçümü, kanser riskini incelemek için tükürükten alınan genlerin teste sokulması ve ayrıntılı bir sıhhat anketi yapılması gibi kombine bir girişim sunuluyor.
Kanser riski düşük meydana çıkan kadınlara dört yılda bir mamografi önerilirken riskin yüksek bulunduğu kadınlar yılda bir kere mamografiye çağırılıyor.
HER GÜN EN DÜŞÜK 150 KADINA TEŞHİS KONULUYOR
Prof. Gilbert “60’lı ve 70’li yaşlarındaki kadınlarda meme kanseri görme ihtimalimiz daha pozitif; yaş meme kanserinde önemli bir risk faktörü ama genç kadınlar da meme kanserine yakalanıyor ve bizim onlara eğer ailelerinde meme kanseri hikayesi yahut önerebileceğimiz bir çözüm yolumuz değil.” diyerek durumun ciddiyetini özetliyor.
Taramayı cümbür cemaat için 50 yaşında başlamak yerine daha mantıklı davranmalıyız diyen uzmanlar meme kanserinin her 8 kadından birini etkilediğini, her gün en az 150 kadına meme kanseri teşhisi koyulduğunu hatırlatıyor.
Hürriyet
gelişme