Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD) İstanbul Şubesi bünyesindeki Mina ’nın Çocukları Projesi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ’nde bütün dünyaya Trabzon ’da renovasyonu yeni bitmiş olan Kızlar Manastırı ’ndan aktüel sanat ile mesaj verecek. 1 – 11 Mart tarihleri arasında ziyarete açık olacak sergi Kızlar Manastırı ’nda dünyaca ünlü İran asıllı Amerikalı sanatkâr Shirin Abedinirad “Mina ’nın Çocukları” projesinin sesi olacak.
Mina ’nın Çocukları, yaşamın her alanında disiplinlerarası kurguladığı projelerini sanat ile zenginleştirerek daha geniş kitlelere dağıtmak ve kız öğrencilerini çağdaş sanatla buluşturmak üzere projelere imza atmaya devam ediyor. Bu kapsamda Eylül ayında 11 ünlü sanatçının fotoğraf, heykel, enstalasyon, video eserleri yer aldığı “Kolektif Us” isimli sergisini Bodrum ’da izleyiciler ile buluşturmuştu. Peşinde Türkiye ’nin ve bölgenin önde gelen çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul ’da “Kolektif Us” seçkisinden bu proje için özel yapılmış bir eser sergilenmişti. Mina ’nın Çocukları Ayça Okay küratörlüğünde serinin devamı niteliğindeki Kolektif “Yansıma” ile güncel sanatın gücüyle Trabzon Kızlar Manastırı ’nda sanatla bütün dünyaya sesini duyuracak.
Bizans imparatorlarından 3. Alexios döneminde kurulduğu tahmin edilen Trabzon Kızlar Manastırı, güneyde içinde “kutsal su” yer alan kaya kilisesi ve onun girişinde şapel ve birkaç hücreden oluşuyor. Kaya kilisesinde kitabeler, 3. Alexios ’un eşi Theodora ve annesi Eirene ’nin portreleri yer alıyor. Manastır, birkaç kere onarılarak son şeklini 19. yüzyılda almış. Tarihi dokusuyla her zaman yerli ve yabancı turistlerden ilgi gören; Boztepe Mahallesi ’nde kente dominant noktada yer alan; iki teras üzerine yapı edilen manastır kompleksi, yüksek koruma duvarıyla kenarlı bulunuyor.
1-11 Mart ’ta Trabzon ’dan dünyaya anlamlı mesaj
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gündemimizin üstteki sıralarında yer aldığı bu günlerde, insani değerlere ve kadının toplumdaki önemine mekana özgü üreteceği yapıtlarla dikkat çekmeyi hedefleyen projede; dünyaca meşhur artist Shirin Abedinirad ’ın yapıtları bayan birliği ile kurulmuş ve kadın dayanışması ile kolektif iyilik hareketi olarak ortaya çıkmış olan Mina ’nın Çocukları projesine eklemlenecek.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü ’ne de denk gelen süre diliminde hayata geçirilen Kolektif “Yansıma”da Mina ’nın Çocukları proje yöneticilerinin de katılımı ile 13 .YY ’da kız öğrencilerin yaşam ve üretim alanı olarak korunma misyonu ile inşa edilmiş Trabzon Kızlar Manastırı ’ndan global bir mesaj verilecek. Serginin yanı sıra güncel meselelerin paha biçilmez konukların katılımı ile bir dizi söyleşi yapılması ve izleyicinin de interaktif şekilde parçası olması kurgulanıyor.
1986 yılında Tebriz ’de dünyaya gelen multidisipliner kavramsal artist Shirin Abedinirad, aktüel üretimlerine yaşadığı ABD ’nin Michigan eyaletinde devam ediyor. Türkiye ’yi birçok defa ziyaret eden usta, Kolektif “Yansıma” projesi ile şu açıklamalarda bulundu:
Kızlar Manastırı kadınların bir şeyler ürettiği ve geçimini sağladığı fazla özel bir mekan. Bu projede eserlerimle kadınları teşvik etmek ve onlara kendi ayakları üzerinde durabilmeleri için aynadaki yansımalarına bakmalarının yeterli olduğunu eser yerleştirmelerimle anlatmaya çalışıyorum. Bilhassa erkek hakim toplumlarda, üretken, gökyüzü gibi aydınlık kadınlara umutsuzluğa kapıldıklarında gökyüzüne bakmalarına ve yaptıklarını yapmaya devam etmeleri için bir mesaj veriyorum. Bence burada önemli olan yiğitlik. Çünkü kadınlar saf enerjilerini, saf benliklerini, potansiyellerini ortaya çıkartabilirlerse güçlenerek yollarına devam edebilirler. Bu yüzden bu projeye dahil almak ve kadınların kaldığı, ürettiği ve yaşadığı tarihi bir manastırda çalışmanın çok heyecanlandırıcı buluyorum. Yapım uygulamam Manastır ile mükemmel bir şekilde eşleşti çünkü mekan da yıllar süren tadilattan sonradan saf bir güzelliğe sahip. Manastırın yaşanmışlığı her bir taşında hissediliyor. Umarım bu proje ile Mina ’nın Çocukları ’nın sesini duyurmaları için arabulucu olurum ve dünyanın farklı coğrafyalarında sesleri yankılanır.
Projenin küratörü Ayça Okay da Kolektif “Yansıma” ile ilgili düşüncelerini şu şekilde paylaştı:
Mina ’nın Çocukları, kolektif hafızayı yapılandırarak anıları iyiliğe dönüştürüp, geleceğe aktarma misyonuyla düzenlediği sergi serisinin ikincisi niteliğindeki Kolektif “Yansıma” için altı aylık bir küratöryel işlem hazırlığı yaptı. Bu özel projenin devamında da yer almanın sevinç ve gururu ile anlatmak isterim ancak dünya çapında bienallere katılmış sanat yapıtı ve mekan ilişkisinin gücünü gözler önüne seren Shirin Abedinirad ’ın projede yer alması heyecanlandırıcı. Üretim pratiğinde kırılgan ve hassas fakat bir araya geldikçe enerjik bir yapıya dönüşen aynaları tarihi Kızlar Manastırı ’nda üretkenlik ve birlik mesajları tahsis etmek üzere mekan ile bitmiş yorumlama, canlandırma veya yeni bir kimlik kazandırmaya karşın yaklaşımla izleyiciye sunuyor. Küratöryel süreçte tarihi mekanda deneyimlediğimiz raslantısallık ise projeyi içselleştirmemiz adına büyük bir faktör oldu.
